بیمه مسئولیت کالای دانش بنیان گامی بلند برای کاهش ریسک استفاده از تجهیزات فناورانه بومی

بیمه مسئولیت کالای دانش بنیان

گامی بلند برای کاهش ریسک استفاده از تجهیزات فناورانه بومی

قدرت اله حیدری

صاحب امتیاز و مدیر مسئول

به جرات می‌توان گفت طرح بیمه مسئولیت کالای دانش بنیان که آذر ماه امسال توسط صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت رونمایی شد، یکی از مهم‌ترین اقدامات اصولی و عملی وزارت نفت برای تسهیل استفاده از تجهیزات فناورانه ساخت شده توسط سازندگان داخلی  در صنعت نفت کشوراست. طی چند دهه گذشته علیرغم تمامی تلاش ها وحمایت های صورت گرفته برای گسترش فرهنگ استفاده از تجهیزات و فناوری‌های بومی در صنایع بالادستی وپایین دستی نفت، سد محکم و قابل دفاعی بنام پذیرش ریسک استفاده از تجهیزات فاقد گواهینامه معتبر بین المللی، مانع از فراگیر شدن این فرهنگ شده است.

طی سالیان گذشته وزارت نفت برای از میان برداشتن این مانع بزرگ، با کمک انجمن نفت ایران و در قالب یک فرایند سختگیرانه و طولانی، اقدام به صدور گواهینامه کیفیت محصول با برند IPICB نمود تا جایگزین مطمئنی برای مونوگرام مورد علاقه نفتی‌ها یعنی API شود. ابتکاری که شروع امیدوارکننده‌ای داشت اما برخی عوامل از جمله بی توجهی گروهی از مصرف‌کنندگان دولتی به اعتبار این گواهینامه، سرعت فراگیرشدن آن واشتیاق سازندگان داخلی برای گرفتن این گواهینامه داخلی را کاهش داد. این طرح نیز چاره ای برای کاهش ریسک استفاده از تجهیزات فناورانه داخلی بخصوص محصولاتی  که درقالب طرح ساخت بار اول تولید می شوند، نداشت. بطوریکه بسیاری از تجهیزاتی که در قالب این طرح مورد حمایت شرکت های تابعه نفت قرار می گیرند، فرایند تست میدانی را قبل از عقد قرارداد طی می کنند وبه نوعی مصرف‌کنندگان دولتی ابتدا از عملکرد فنی تجهیزات اطمینان حاصل کرده و بعد اقدام به عقد قرارداد می‌نمایند.

با اجرای طرح بیمه مسئولیت کالای دانش بنیان و ورود این بیمه به بازار کالاهای دانش‌بنیان صنعت‌نفت، علاوه بر افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان، ریسک تولیدکنندگان را هم تا حدی کاهش داده و در مجموع منجر به افزایش توانایی‌های تولیدکنندگان برای تولید محصول باکیفیت‌تر و توسعه بازار محصول تولید شده خواهد شد. از طرفی سود پایین بیمه مسئولیت کالا در مقایسه با سایر طرح های بیمه ای و عدم وجود بدنه کارشناسی تخصصی تجهیزات در صنعت بیمه، مهمترین چالش‌هایی است که  مسیر ورود صنعت بیمه به حوزه تجهیزات تخصصی بخصوص مرتبط با صنایع نفت وگازرا محدود می‌کند.

طرح‌های این چنینی که نشان از عزم جدی مجموعه وزارت نفت برای حمایت از کالاهای داخلی به خصوص دانش بنیان دارد، تکالیف جدیدی را برای شرکت‌های فناور و دانش بنیان و سازندگان تجهیزات داخلی ایجاد می‌کند. در این قالب جدید، دیگر دغدغه ای بنام تست میدانی و پذیرش ریسک استفاده از تجهیز فناورانه وجود ندارد و شرکت های فناور مکلف می شوند که با تمرکز بر ارتقاء سطح کیفی محصولات، توسعه و تکمیل دانش فنی، نقش اساسی در کاهش  فاصله ایجاد شده میان فناوری‌های روز دنیا و تکنولوژی‌های مورد استفاده در صنایع نفت و گاز کشور را ایفا کنند. شاید در آینده ای نه چندان دور مصرف کنندگان صنعتی  تجهیزات فناورانه داخلی، با مشاهده محصولات با کیفیت تر متکی بر فناوری های بومی شده، به سطحی از اعتماد به این فناوری‌ها برسند که همانند فناوری‌های وارداتی، پیش شرط تست میدانی را برای پذیرش فناوری ها و محصولات فناورانه بومی شده از ادبیات خود حذف کنند.