— محسن حائرینژاد
رئیس تحقیق و توسعه و مدیریت دانش
شرکت راه اندازی و بهرهبرداری صنایع نفت(OICO)
جمهوری اسامی ایران حائز رتبه اول جهان در ذخایر توامان نفت و گاز(معادل شبکه نفت خام) است و این مزیت ممتاز و بی بدلیل کشورمان در تولید ثروت است. صنعت نفت به عنوان پیشران اقتصاد و توسعۀ کشور، بیش از یک قرن است نقش اساسی را در اقتصاد ایران دارد که محرّک اصلی ایجاد زیرساخت های ملّی و توسعۀ بخشهای بزرگ و کوچک صنعتی ایران نیز به شمار می رود، تا جایی که در بسیاری از موارد از این تعبیر یاد می شود که حرکت لوکوموتیو صنعت نفت، قطار صنعت و توسعۀ کشور نیز به حرکت درخواهد آمد. یکی از الزامات توسعه صنعت نفت کشور دستیابی به تکنولوژیها و فناوری نوین است. نگاه فناورانه و تکنولوژی محور، مهمترین عامل برای کاهش هزینهها و افزایش قدرت رقابتپذیری در صنایع نفت و گاز است. بدون شک عامل موثری که میزان تولید در دهههای آینده به آن وابستگی فراوانی دارد، تکنولوژی است.چگونگی ظهور و بروز تکنولوژی و نحوه به کارگیری آن، تعیین کننده میزان تولید درآینده صنعت نفت خواهد بود. تکنولوژی است که میتواند تحولات اساسی در صنعت جهانی ایجاد نماید صنعت نفت نیز از پیشرفت این تکنولوژی بهرهمند خواهد گشت.به جرأت میتوان گفت در فرآیند توسعه و چشم انداز صنعت نفت کشور، تکنولوژی ( High technology )، یکی از کلیدهای مهم توسعه صنعت نفت است. دستیابی به تکنولوژیهای جدید و تثبیت آنها به عنوان تاثیرگذارترین عامل در تولید، نیازمند انجام تحقیقات متناسب وهدفمند است،بدین منظور نقش و جایگاه شرکتهای دانش بنیان و استارت آپی در صنعت نفت امری بدیهی و انکار ناپذیر است. شرکتهای دانش بنیان طی چند سال اخیر مسیر رو به رشد خود را با ساخت، تولید و بومیسازی انواع فناوریها و نوآوری در حوزههای مختلف از جمله صنایع مهم و حیاتی نفت، گاز و پتروشیمی آغاز کرده و بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. اقتصاد دانشبنیان امروزه به عنوان یکی از عوامل بسیار مؤثر در تحولات اقتصادی و اجتماعی بهشمار میآید و موجب رشد و توسعه پایدار جامعه و در نهایت تحقق اقتصادی میشود. شرکتهای دانشبنیان با تحول در عرصه علم و دانش و کشف یافتهها و نتایج جدید اقتصادی در رشد و توسعه مناطق مختلف تأثیر زیادی دارند. شرکتهای دانشبنیان به عنوان بنگاههای اقتصاددانشبنیان، نقش محوری را در ساختار این نوع اقتصاد ایفا می نمایند. بر اساس ماده یک قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان، شرکتها و مؤسسات دانشبنیان شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری و تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوریهای برتر و با ارزش افزوده فراوان، به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط، تشکیل میشود. در این تعریف، فناوری را می توان تمامی دانش فنی، فرآیندها، ابزار و سیستمهای بهکار رفته در ساخت محصولات و ارائه خدمات تعریف کرد. فناوری همواره در خلق ثروت برای کشورها نقش اساسی داشته و سطح استاندارد و کیفیت زندگی مردم را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. تاثیر فناوری چنان است که پیشرفت تمدن را اغلب با توجه به فناوری برتر هر دوره مشخص می کنند. بی تردید اقتدار فناوری موجب اقتدار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی می گردد.امید است مسیر فعالیتهای توسعهای صنعت نفت سرعت بیشتری بگیرد و دوران طلایی توسعهای صنعت نفت و گاز آغاز گردد.
نتیجه گیری
با وجود ذخایر عظیم نفت و گاز از یک سو و نیاز روز افزون ملی و بین المللی به این منبع خدادادی، هر گونه تلاش برای روز آمد کردن این صنعت به هدف جلوگیری از اتلاف منابع، استفاده بهینه از منابع، امکانات، تجهیزات و تأسیسات و بهره برداری اصولی و منطقی و صیانت از آنها با استفاده از فناوریهای پیشرفته و فراهم کردن زمینهها و بسترهای مناسب برای انجام پژوهش بسیار تأثیر گذار و حیاتی است. امروزه دستیابی به تکنولوژی روز از نیازهای صنعت نفت در کشورهای تولید کننده نفت میباشد.