پذیرش ریسک تست میدانی مکمل زنجیره بومی‌سازی مته‌های حفاری

پذیرش ریسک تست میدانی مکمل زنجیره بومی‌سازی مته‌های حفاری

قدرت اله حیدری
صاحب امتیاز و مدیر مسئول

بومی‌سازی مته‌های مورد استفاده در عملیات حفاری چاه‌های نفت و گاز کشور جزو اولویت‌های متولیان صنعت نفت کشور بوده است که طی یک دهه گذشته در قالب‌های حمایتی متفاوت تلاش هایی برای به ثمر نشستن این خواسته انجام شده است. این حمایت ها با پیگیری و تلاش سازندگان داخلی این حوزه منجر به ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی، فنی و پرورش نیروهای انسانی متخصص برای تولید انواع مته‌های ROCK BIT و PDC در کشور شد. بطوری که این فعالیت‌های عملیاتی و حمایتی منجر به تولید انبوه برخی از مدل‌های مته‌های ROCK BIT شد. در مورد مته‌های PDC نیز این حمایت‌ها در قالب واگذاری قرارداد خریدهای تجمیع شده به برخی شرکت‌های داخلی با هدف بومی‌سازی گام به گام و مرحله ای این مته در حال انجام است . یکی از مهمترین عوامل در طولانی شدن تکمیل فرایندهای بومی سازی مته‌های حفاری، پذیرش ریسک استفاده از این مته‌ها در عملیات حفاری چاه‌ها است. هزینه‌های سرسام آور مرتبط با حفاری در میادین خشکی و دریایی اگر بدلیل عملکرد نامناسب یک تجهیز موجب چند برابرشدن هزینه ها شود، تصمیم مدیران برای پذیرش چنین ریسکی را با مخاطره جدی مواجه می‌کند و منطقی است که در شرایط عملیاتی تصمیم گیران فرصت را در اختیار تجهیزاتی قرار دهند که از عملکرد آنها اطمینان دارند. با وجود چنین مخاطراتی شرکت‌های مناطق نفت خیزجنوب و فلات قاره با پذیرش ریسک های گفته شده تصمیم به تست میدانی مته های PDC ساخت داخل گرفتند و طی یک فرایند برنامه‌ریزی شده فنی و با نظارت کامل بر روند طراحی و ساخت مته در داخل کشور، در چندین چاه با شرایط عملیاتی متفاوت اقدام به استفاده از این مته‌ها در شرایط عملیاتی حفاری گرفتند. این ریسک پذیری سبب شد تا گام مهمی برای تکمیل زنجیره بومی سازی مته‌های PDC در کشور برداشته شود و صنعت حفاری کشور از نظر استفاده از مته های PDC ساخت داخل به نقطه اطمینان بخشی برسد. تکمیل زنجیره ارزشمند بومی سازی تجهیزات در کشور نقاط اتکای مشابه دیگری هم دارد. کاتالیست‌های بومی مورد استفاده در صنایع پالایش و پتروشیمی دلیل دیگری بر این ادعاست که آنهم با جسارت مدیران وقت برای پذیرش ریسک استفاده از کاتالیست‌های داخلی در فرایندهای مذکور محقق گردید. در حالی که در سال‌های نه چندان دور، پذیرش ریسک استفاده از محصولات جدید وارداتی نیز بر عهده استفاده کننده از آن محصول بود و تولید کننده خارجی فقط هزینه‌های تجهیز بکار رفته با عملکرد نامطلوب را پرداخت می کرد. روایت زنجیره‌های موفق بومی‌سازی در کشور یادآور این موضوع مهم است که برای یافتن راهی جهت تسریع نفوذ فناوری‌های بومی و حتی تکنولوژی‌های جدید در صنعت نفت نیازمند موشکافی فرایندها و یافتن موانع و گلوگاه‌هایی است که در نگاه اول و در قالب دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها قانونی و منطقی به نظر می رسند ولی برای رفع آنها نیاز به تفسیرهایی متفاوت از حدود اختیارات مدیران تصمیم گیر این صنعت است.